donderdag 22 maart 2007

Stop SMART, be FUZZY


Bibliotheek Alkmaar wordt binnenkort bezocht door een auditor (met academisch werk- en denkniveau!) van de Stichting Certificering Openbare Bibliotheken.
Of de bibliotheek daadwerkelijk gecertificeerd gaat worden weet ik niet, maar op basis van het werk voorafgaande aan de audit verdienen we eigenlijk wel een certificaat voor de moeite! Wat moet je een hoop informatie verzamelen en een lange lijst met vragen beantwoorden! Ik krijg bijna medelijden met de auditor.

Een belangrijke eis in de Certificeringsnorm is de volgende: "Op jaarlijkse basis vertaalt de basisbibliotheek het meerjarenbeleidsplan in een operationeel beleidsplan en daarvan afgeleide SMART-geformuleerde doelstellingen."
Nu heb ik al snel dat ik een beetje kriebelig wordt als het werken volgens een bepaalde methode tot regel wordt verheven, want voor je het weet wordt het middel een doel (of erger nog: een dogma). Keurig worden allerlei doelstellingen ge(her)formuleerd tot ze voldoende SMART zijn. Vervolgens kunnen we, nadat we zijn zijn gecertificeerd omdat we voldoen aan de landelijke eisen, weer over tot de orde van de dag.

Groot was dan ook mijn vreugde dat ik tijdens de voorbereidingen op de audit ineens de kreet stop SMART, be FUZZY zag opduiken. P.H. Markensteijn constateert op zijn site www.markensteijn.com, dat SMART in principe wel mooi is, maar een flink aantal onbedoelde effecten heeft. Ik noem er een paar:
  • Het acroniem is inmiddels tot dogma verheven. (en da's erg voor een voorstander van "geen dogma maar pragma.")
  • Soms wil je het onbekende verkennen en is een doelstelling niet specifiek te maken.
  • Meetbaarheid is een manie geworden waaraan soms meer geld wordt uitgegeven dan aan de activiteit zelf.
  • Doelen worden (te) laag gesteld, ze moeten immers acceptabel en realistisch zijn?

Steekhoudende bezwaren, niet? De oproep om SMART niet naar de letter, maar naar de geest te hanteren is mij dan ook zeer welkom. Maar leuk wordt het vooral als Markensteijn pleit voor een alternatief acroniem FUZZY!:

  • Feestelijk: je moet er lol in hebben.
  • Uitdagend: een doel moet spannend zijn, op het randje van het haalbare.
  • Zuiver: het moet weergeven wat je echt wil.
  • Zinnelijk: een doelstelling moet een prettig opwindend gevoel oproepen
  • Yes!: het moet enthousiasme oproepen

Of we nu gecertificeerd worden of niet, ik kan me wel vinden in het pleidooi van de auteur om SMART wat minder letterlijk te nemen en FUZZY te omhelzen. Zolang het tenminste geen dogma wordt. Maar dat lijkt me voor feestelijk, uitdagend, zuiver, zinnelijk en Yes! vrijwel uitgesloten.

1 opmerking:

Jan Klerk zei

Hoe SMART is het certificeringsproces zelf vraag ik me soms af. Heb ik verder m'n medewerkers zover dat ze alle activiteiten SMART moeten maken. Kom jij met fuzzy logic :-)

Powered By Blogger