donderdag 5 april 2012

Van god naar gids (maar graag een beetje vaart)


In een gesprek dat ik laatst met @edopostma en @michelpenterman van ProBiblio had over de inzet van sociale media in en door de bibliotheek. Laatstgenoemde gebruikte de metafoor 'van god naar gids' toen het ging over de veranderende rol van bibliotheken en bibliotheekmedewerkers.


Afgelopen zaterdag heb ik een aantal maal moeten denken aan deze metafoor, toen ik net als veel vakgenoten aanwezig was bij het eerste #LIBCAMPNL12. Inmiddels is er op verschillende blogs en via twitter voor belangstellenden heel veel over de inhoud te lezen van deze goed georganiseerde, interessante en leuke bijeenkomst (zie http://www.libcamp.nl/verslag )


Tijdens de dag bleek eens te meer dat we (bijna) allemaal (h)erkennen dat bibliotheken sterk veranderen en daarmee de rol van de professional. (Bijna) allemaal zijn we op zoek naar de rol die we in de nabije toekomst zouden kunnen en moeten vervullen. Zowel als professional als voor de bibliotheek waarvoor we werken.
Het gaat daarbij steeds minder om de vorm en steeds meer om de gebruiker en de informatie die hij/zij nodig heeft. Zowel tijdens de lange introductie als tijdens de sessies kwam dat beeld naar voren. In de sessie 'de bibliotheek over 10 jaar' ging het vooral over de functies van de toekomstige bibliotheek, het belang van het begeleiden van mensen, het leren van mensen, het informeren van mensen. En dan niet vanachter een 'streng inlichtingenbureau', maar op een manier waarop mensen aangesproken willen worden. 
Kortom: hoe transformeren we van god naar gids?

Prachtig allemaal, maar ook: what's new? In 2008 schreef Jan Klerk een artikel over de rollen en competenties van de 'nieuwe bibliothecaris' waarvoor Michael Stephens zes noodzakelijke 'skills' beschrijft:
1. zoekt direct en interactief samen met de gebruiker naar nieuwe producten en diensten.
2. omhelst web 2.0 technologie.
3. zet deze technologie in om communicatie, participatie, samenwerking en kennisdeling optimaal en op eenvoudige wijze te ondersteunen.
4. is een trendspotter en weet ontwikkelingen in de samenleving op waarde te schatten en te vertalen in concrete producten en diensten.
5. is in staat om goede en snelle beslissingen te nemen.
6. is een contentregisseur en helpt gebruikers met behulp van de informatie-infrastructuur van de bibliotheek hun eigen content te creëren.

We zijn dus al een tijdje onderweg van god naar gids, of zouden dat moeten zijn, maar ik vraag me wel af hoeveel 'nieuwe bibliothecaris' we anno 2012 zijn en wanneer we dat dan helemaal zouden zijn. Dat zou wat mij betreft eigenlijk wel een beetje sneller kunnen en misschien ook wel moeten.

Aan de andere kant: de beweging is ingezet. Bruno Vermeeren, een van de Vlaamse deelnemers aan de dag schrijft op zijn blog:
"Spectaculair is het niet: het beroep evolueert. De focus komt steeds meer op de gebruiker te liggen. Informatieprofessionals moeten weten om te gaan met mensen, dat vooral en in de eerste plaats."
"Wel straalde deze onconferentie een ongelooflijk positieve sfeer uit. Al die professionals die in hun vrije tijd nog eens komen discussiëren over de toekomst van hun vak, die misschien niet weten waar het naartoe gaat, maar er op zijn minst mee bezig zijn. Ze weten wat de uitdagingen zijn waar ze voorstaan. Ze zitten niet bij de pakken neer, maar zoeken naar oplossingen, naar antwoorden."

N.B. De metafoor van god naar gids is niet uniek voor bibliotheken en bibliothecarissen. Bijvoorbeeld ook in het onderwijs en de gezondheidszorg is er sprake van een dergelijke verschuiving. Kijk daarvoor eens naar dit TEDxMaastricht-filmpje van de neuroloog Bas Bloem die zorgverleners uit hun 'ivoren toren' wil laten neerdalen en de rol van zorgverleners wil verschuiven van God naar Gids.

Geen opmerkingen:

Powered By Blogger